Gün 3
Sabah büyük bir yorgunlukla uyandım. Bu nasıl olsa atlatılır ama her iki ayağımdaki yaralar yürümemi zorlaştıracak. Daha attığım ilk adımlarda çektiğim acılar günün geri kalanının nasıl olacağını şimdiden belli ediyor. Osman ‘ın dediğine göre dün 45 km kadar yürümüşüz.
İlk hedef İzmailovski. Burası Moskova’nın az dışında kalan kendi kremlini ve büyükçe bir pazarı olan bir yer.
İki aktarma ile en yakın durağa ulaşıp yeryüzüne çıktık. Nereye gideceğimize dair bir işaret yok. İlk otobüs durağındaki insanlara vücut diliyle sordum onlarda işaret diliyle cevapladılar da yolu bulabildik.
Sonunda gördük. Uzaktan canlı renklerle sanki dün boyanmış gibi duran ahşap bir kale ve önünde de kalabalık bir pazar. İçine girdik. Aklınıza gelebilecek türlü hediyelik eşyayı çeşitli fiyatlara alabileceğiniz bir mekanmış burası. Ben bitpazarı gibi bir şey sanıp gelmiştim buraya. Bunun yerine matrioşkalar, deri ya da kürk kalpaklar, tahta oyuncaklar ne ararsanız var. Tabii pazarlık farz. Mesela Kafkasyalı özellikle Dağıstanlı arkadaşlar Müslümanlıktan girerek kazıklamaya kalkışacaklar. Kırgızlarla iyi anlaştık. Hem bizi anlıyorlar hem de Türkçe konuşuyorlar. Ha, küçük bir farkla iki bin ruble “ikki min” olarak telaffuz ediliyor.
Ben bile bir şeyler aldım. Ne aldım derseniz, temiz yüzlü, orta yaşlı bir abladan değişik tipte bir matrioşka aldım, bir de iki tane paskalya yumurtası. Elbette, gönül faberge yumurtası almak ister ama benim alabildiğim tahtadan ancak. Osman hediye kavramında gene kendini aştı, alabildiğini aldı.
Kalpak aldığımız Dağıstanlı arkadaş bugün yeni mescit açılacağından ve Tayyip Erdoğan ‘ın da burada olduğundan bahsetti. Haberimiz yoktu, eyvallah dedik, dönüşe geçtik.
Askeri müzeye gitmek için metroyu kullandık. Metroyu çözdük gibi. Ama metro çıkışında inanılmaz sayıda polis ile karşılaştık. Polislerden öğrendiğime göre Moskova’da yeni bir
caminin açılışının hem Tayyip Erdoğan hem de Putin tarafından yapılacağından bu tedbirler alınmış.
Camiyi beğenmedim. Kazan Tatarları’nın camilerini andıran bir yapısı var. Putin çoktan gitmiş. Biz vardığımızda ise Tayyip Erdoğan ‘ın makam arabası caminin avlusundan ayrılmaktaydı. Yüzlerine baktığınızda ya da kafalarındaki takkelerden kolaylıkla Müslüman, Türk yada ikisi birden oldukları kolaylıkla anlaşılabilecek tipler yol kenarlarını doldurmuş arabanın geçişi sırasında tezahürat yapıyorlardı. Hatta trafik lambalarına bile tırmananlar mevcuttu. Araba geçip gitti ama geride alan kalabalık tezahürata bir müddet daha devam etti.
Bizim fark ettiğimize göre camiye gidelim derken askeri müzeden epeyce uzağa düşmüşüz. Bu da epeyce bir yolu yürümemiz gerektiğinin bir işareti.
Binayı bulduk. Önünde asker miğferlerinden garip bir modern heykel var. İçeri girdik. Pek çok salon varsa da müzenin asıl konsepti 2. Dünya Savaşı üzerine inşa edilmiş.
Hele bir salon var ki… Ortasında büyükçe bir camekan olan devasa, dikdörtgen bir oda. Camekanın içinde kızıl ordunun ganimet olarak getirdiği nazi bayrağı ve civarında binlerce nazi subayına ait haçlar. İnsanın içi burkuluyor. Bir savaş makinesi olarak gelip savaşı kaybediyorsunuz ve gücünüzün tüm işaretleri düşmanınızın elinde kalıyor. Bir Alman bu odada ne hissediyor bilinmez.
Salonun görevlisi kadın geldi. Tabii ki zerrece Rusça dışında bir dil bilmiyor ve tüm Ruslar gibi de yardımcı olmak bir şeyler anlatabilmek için çırpınıyor.
Başka bir oda da ise Ruslar’ın vurduğu Amerikan casus uçağı U2 ‘nin parçaları sergilenmekte.
Müzenin bahçesinde ise türlü savaş aracı sergilenmekte. Balistik füzeler. Afganistan’da geçen Rambo filminde Rus albayın kullandığı helikopter gibi çok sayıda araç sergilenmekte.
Dışarı çıktık ve müzenin önündeki durakta beklemeye başladık. Pek bir araç gelmedi gelen araçlarında nereye gittiğini anlayamadık. Yürüyelim dedik, yürümüşken Arbat’a da gidelim dedik. Zaten benim ayaklar gitmiş, kaybedecek bir şey kalmamış; “tamam” dedim.
Arbat günümüzün en cıvıl cıvıl caddesi Moskova’da. Biz Tatarlar için ise bambaşka bir anlamı var. Arbat büyük sürgünde unutulan son Tatar köyüdür. Stalin bu unutkanlığın çözümünün kesin olmasını ister. Tüm köy bir gemiye bindirilir, gemi Karadeniz’e açılır. Geminin tüm kamaraları kilitlendikten sonra gemi ağır ağır batacak şekilde su alması için kapakları açılır. Stalin Kırım’daki Tatar sorununu çözmüştür. Tabii o gün için, gene Kırım’a döndük. Kırım’da olmasak bile Kırım’da olanların refahı, kültür, eğitimi için karınca kararınca da bir şeyler yapmaya çalışıyoruz.
Cadde Moskova’nın literatürlere göre en eski caddesi. Kremlin’e doğru uzanan bir yol. Etrafı kafeteryalar, restoranlar, türlü mağazaya ev sahipliği yapmakta. Buradan girdik bir paralelinde uzanan Yeni Arbat üzerinden döndük. Yemek aramak için sağda solda turlarken Hermitaj Bahçeleri’ne ulaştık ama işe dişe dokunan bir şey bulamayınca geri döndük.
